29/4/08

Katolikaj aviadiloj bombardas Barcelonon

La pasinta semajno mi ĉeestis en ekspozicio ĉe la stacio Universitato de la Barcelona metroo. En ĝi oni montras bombardadojn en Barcelono, kiuj okazis dum la milito 1936-1939a. Signife, tie estas legeblaj nomoj kaj familiaj-nomojn de la viktimoj. Ankaŭ, multaj el ili aperas laŭ esprimo de nekonata ulo.
Sed, estis italaj aviadiloj, kiuj bombardadis plurfoje mian landon. Ili batalis favore la faŝisman Hispanion. Pluraj aspektoj ankoraŭ restas por analizi; unuj el ili fakte estis la religia. Italoj kaj hispanoj religie estis katolikoj, konklude katolikoj agis, legu bombardadis, kaj katolikoj ricevis bombardadojn. Tiel, katolikaj militistoj bombardadis katolikajn populaciojn. Kiam la ribeluloj eniris en Eŭskio, militestroj kondamnis al morto katolikajn pastrojn pro sia laboro favore Eŭskio. Denove, aro da katolikaj militistoj mortpafis katolikajn pastrojn, kaj katolikajn ulojn, sub la argumento, ke ili estis kontraŭuloj. Tio okazis same en Majorko, kie aro da militistoj, ĉiuj katolikoj, mortpafis katolikan pastron. Pro tio, plurfoje mi pensas, ke la milito 36-39a devas esti analizata kiel katolika milito. Kaj estas la katolika pensmaniero, kiu direktas siajn sekvantojn al fanatismo. Jes, katolika milito, certe. Kial ne?

23/4/08

En Jeruralemo, 25 jaroj antaŭe 1a parto

Tio okazis fine septembro, 1983a, en Jerusalemo. Mi, kune kun mia familio, ĉeestis en tiu momento en la israela ĉefurbo. En tiu tempo ni loĝis en Ramat Raĥel, bela kibuco kuŝante en la pinto de monteto, ekde kie ni rigardis Betlehemon, kaj aliflanke la montaron, kiun ĉirkaŭas Jerusalemo.
Unu tago iomete malvarma, ĉiuj scias ke fine septembro la vetero en Jerusalemo povas esti tre malseka kaj malvarma. Do, iu tago fine septembro, ni planis viziti gravan Esperantiston, poeto kaj verkisto, ni vizitis Jozefo Kohen-Cedek-n, kiu loĝis en la limo de Reĥavia, en la strato Kerem Kajemet.
Mi tuŝis la pordon kaj ĵus mi ekis prononci esperantan saluton, tuj la poeto ordonis al ni: -Eniru, bonvolu, bonvolu.
Li kaptis, ke pro malvarmeca vetero ni ek malvarmiĝis, kaj rapidege li aranĝis kaj donis al ni laktokafojn, biskvitojn, kaj dolĉajn vortojn.
Ni parolis pri Esperanto, pri Esperantio, pri Lazaro Zamenhof, kiun li konis estante knabo. Ankaŭ parolis ni pri Israelo, pri historio, pri mil aventuroj ....
En alia tago mi revenos al ĉi tiu temo, nune mi aldonas la tradukon farita de Jozefo Kohen-Cedek en 1978, de Hatikva, la israela himno, kiu mi alkutimiĝas kanti aŭdante la version faritan de Ronnie Cohen :

La Espero

Se en kor-interno
De anim-sincer´
Ĝermas am-kerno
Al patruja ter´
Al rand´ orienta
Per sopir-magi´
Nin, sentimenta
Tiras nostalgi´.

La Esperon ne forperdas ni
Tra miljaroj de sufer´ kaj prem´
Ke ni liberaj vivos en uni´
En land´ Ciona, en Jerusalem´.

22/4/08

En la mort d'un brigadista jueu a la guerra del 36-39.

Copio de Le Monde


Nécrologie

Emanuel Mink, une figure de la guerre civile espagnole

LE MONDE | 10.04.08 | 15h58 • Mis à jour le 10.04.08 | 15h58

Le 29 mars est mort, à Paris, Emanuel "Mundek" Mink, une des figures légendaires de la guerre civile espagnole et de la Résistance.

Mink était né le 23 avril 1910 à Tomaszow, en Pologne. En 1935, il avait émigré à Anvers, aux Pays-Bas. Membre du Club sportif des ouvriers juifs Yask, il appartenait à l'équipe belge qui devait participer à la Spartakiade, les Jeux olympiques ouvriers de juillet 1936 à Barcelone. Lorsque cette manifestation fut annulée en raison du putsch militaire de Franco, beaucoup de sportifs ouvriers juifs restèrent en Espagne. Ils furent des volontaires de la première heure.

Dès le 23 juillet 1936, Emanuel Mink était en route pour le front, engagé dans la première unité internationale de la guerre d'Espagne. En décembre 1937, l'unité juive "Botwin" fut créée dans le cadre de la XIIIe Brigade internationale Dombrowski. "Botwin" avait même son propre journal sur le front, rédigé en yiddish. L'unité combattit dans l'Estrémadure, dans la Sierra de Pandols et, pour finir, dans la bataille de l'Ebre.

PRISONNIER NUMÉRO 28413

Au cours de sa courte année d'existence, elle fut placée sous la direction de huit commandants successifs. Seuls deux d'entre eux survécurent à la guerre, dont le lieutenant Mink, deux fois blessé. Emanuel Mink combattit jusqu'en février 1939 en tant qu'officier de l'"Agrupación Internacional", qui couvrit la fuite des républicains en France. Par la suite, il fut interné dans les camps de Gurs, Argelès et Saint-Cyprien. Avec d'autres camarades, il organisa une évasion. Pendant la guerre, Mink fit partie des premiers combattants du mouvement de résistance FTP-MOI.

Le 20 août 1941, il fut arrêté à Paris et emprisonné au camp de Drancy ; de là, il fit partie d'un convoi pour Auschwitz le 27 mars 1942. Emanuel Mink, le prisonnier numéro 28413, fut un des agents actifs de la résistance interne dans le camp d'Auschwitz. En octobre 1944, il fut déporté au camp de Stutthof, avant d'être transféré plus tard au camp de concentration de Natzweiler. En avril 1945, il fut libéré par la division Leclerc.

En 1949, Emanuel Mink retourna en Pologne. Après le déchaînement de la campagne antisémite de 1968, orchestrée par le général Moczar et par Gomulka, il revint s'installer à Paris avec sa famille. Il renvoya au régime communiste, pour lequel il s'était battu pendant des années, tous les insignes de bravoure militaire qui lui avaient été décernés. Sa pension militaire, on ne peut plus méritée, avait été supprimée.

Emanuel Mink était un homme extraordinairement engagé, courageux et chaleureux.

Arno Lustiger (Historien)